51. Konferencja Muzykologiczna
W dniach 13–15 października 2022 w Akademii Muzycznej w Katowicach odbędzie się 51. Konferencja
Muzykologiczna ZKP "Muzyka i ekspresja".
Czwartek 13.10
9.40 Aula im. Bolesława Szabelskiego – Otwarcie Konferencji
Słowo Rektora Akademii Muzycznej w Katowicach, prof. Władysława Szymańskiego
Słowo Prezesa Związku Kompozytorów Polskich, dra Mieczysława Kominka
Wręczenie nagród im. ks. prof. Hieronima Feichta
10.00-11.00 Aula im. Bolesława Szabelskiego – Wykład plenarny
Karol Berger (Stanford University): Mahler i odwołanie Dziewiątej Symfonii
Prowadzenie: Marcin Trzęsiok
11.00-11.30 Przerwa
11.30-13.00 – Sesje równoległe
Aula im. Bolesława Szabelskiego
MUZYKA DAWNA I POLSKA
prowadzenie: Teresa Malecka
Remigiusz Pośpiech (Uniwersytet Wrocławski): Radość w muzyce sakralnej
Rafał Ciesielski (Uniwersytet Jagielloński): Karola Kurpińskiego pojmowanie expressyi muzycznej
Stanisław Dąbek (Uniwersytet Muzyczny Fryderyka Chopina): „Znak affektu” i „portamento” w tekście muzycznym Litanii Ostrobramskich Stanisława Moniuszki
Sala audiowizualna
KULTUROWY WYMIAR EMOCJI
prowadzenie: Sławomira Żerańska-Kominek
Bożena Lewandowska (Uniwersytet Jagielloński): Kulturowy wymiar emocji w muzyce
Bożena Muszkalska (Uniwersytet Wrocławski): Radość wyrażana dźwiękiem. Miejsce muzyki w doświadczeniu religijnym chasydów
Paweł Siechowicz (Uniwersytet Warszawski): Ekspresja jako opis, niewysłowienie, poznanie, dawanie głosu i odpowiedź. Lawrence’a Kramera próby zatarcia różnicy między ekspresją i prawdą
13.00-14.00 Obiad
14.00-14.25
Aula im. Bolesława Szabelskiego
Daniel Cichy (Polskie Wydawnictwo Muzyczne): Prezentacja serii wydawniczej “Biblioteka Res Facta Nova”
14.30-16.00 Sesje równoległe
Aula im. Bolesława Szabelskiego
UJĘCIA NATURALISTYCZNE I KOGNITYWISTYCZNE
prowadzenie: Krzysztof Guczalski
Piotr Podlipniak (Uniwersytet Adama Mickiewicza): O biologicznej podstawie ekspresyjności muzyki. Muzycznie specyficzny mechanizm czy epifenomen poznania słuchowego?
Violetta Kostka (Akademia Muzyczna im. Stanisława Moniuszki w Gdańsku): Mieszaniny kognitywne w interpretacjach muzyki
Krzysztof Szwajgier (-): Ekspresja w torze percepcyjnym muzyki
Sala audiowizualna
STUDIA PRZYPADKÓW: XX WIEK
prowadzenie: Beata Bolesławska-Lewandowska
Karol Furtak (Katolicki Uniwersytet Lubelski): II Koncert fortepianowy Wojciecha Kilara – znaczenie inspiracji dla ekspresji dzieła
Agnieszka Nowok-Zych (Akademia Muzyczna im. Karola Szymanowskiego w Katowicach): Kwestia poczucia humoru? Słodko-gorzki smak Starych listów op. 77 Mieczysława Wajnberga
Szymon Borys (Akademia Muzyczna im. Karola Szymanowskiego w Katowicach): Ekspresja w formie aforystycznej. Casus twórczości Györgya Kurtága
16.00-16.30 Przerwa
16.30-18.00 Sesje równoległe
Aula im. Bolesława Szabelskiego
ASPEKTY ZMYSŁOWE I WYKONAWCZE
prowadzenie: Agnieszka Draus
Marcin Strzelecki (Akademia Muzyczna im. Krzysztofa Pendereckiego w Krakowie): Ekstaza i mdłości – o zapomnianej roli zmysłowego oddziaływania muzyki
Karolina Kolinek-Siechowicz (Uniwersytet Warszawski): Płakać z Josquinem. Ekspresja w świetle przemian wykonawstwa historycznego
Sala audiowizualna
DOŚWIADCZENIE PIERWSZOOSOBOWE
prowadzenie: Violetta Przech
Krzysztof Bilica: Selfie z ekspresją muzyczną w tle. Próba heurystyki
Wiesław Cienciała (UŚ): Muzyczne / kompozytorskie inspiracje liczbą (i nie tylko)
Dominik Puk (AM Kraków): Przekroczyć aksjomat wewnętrzności i zewnętrzności ekspresji w muzyce – o geście muzycznym myśli kilka
18.00 Przyjęcie
19.00 Koncert w Sali koncertowej Akademii Muzycznej
Akademicka Orkiestra Symfoniczna im. Karola Szymanowskiego
Mirosław Jacek Błaszczyk – dyrygent
Program:
Władysław Żeleński – Uwertura charakterystyczna „W Tatrach” op. 27
Wolfgang Amadeusz Mozart – Symfonia nr 41 C-dur„Jowiszowa” KV 551
Piątek 14.10
9.30-10.30 Aula im. Bolesława Szabelskiego – Wykład plenarny:
Krzysztof Guczalski (Uniwersytet Jagielloński): Czym, w gruncie rzeczy, jest ekspresja w muzyce?
Prowadzenie: Anna Chęćka
10.30-11.00 Przerwa
11.00-12.00 Sesje równoległe
Aula im. Bolesława Szabelskiego
KONTEKSTY KULTUROWE I FILOZOFICZNE
prowadzenie: Bożena Muszkalska
Sławomira Żerańska-Kominek (Uniwersytet Warszawski): „Płacz” słowika. Ekspresja, emocja, znaczenie
Izabela Zymer (ZKP, POLMIC): Udział Zofii Lissy w próbach definiowania formalizmu i realizmu w muzyce w latach 40. i 50. XX wieku. Wykorzystanie kategorii ekspresji muzycznej (wyrazu) do tworzenia schematów podziału
Sala audiowizualna
STUDIA PRZYPADKÓW: XX WIEK
prowadzenie: Violetta Kostka
Magdalena Stochniol (Akademia Muzyczna im. Karola Szymanowskiego w Katowicach): O różnych poziomach istnienia ekspresji w muzyce Andrzeja Krzanowskiego
Barbara Literska (Uniwersytet Zielonogórski): O ekspresji w Ekspresjach Tadeusza Bairda
12.00-12.30 Przerwa
12.30-14.00 Sesje równoległe
Aula im. Bolesława Szabelskiego
KOMPOZYTORZY KRAKOWSCY
prowadzenie: Iwona Lindstedt
Małgorzata Janicka-Słysz (Akademia Muzyczna im. Krzysztofa Pendereckiego w Krakowie): W nurcie muzyki wyrazistej. Teoria i praktyka „pojetyczna”
Agnieszka Draus (Akademia Muzyczna im. Krzysztofa Pendereckiego w Krakowie): Wyrazistość (retoryka), aluzyjność (retoryka symboliczna), sugestia (symbolika), domniemanie (symbolika abstrakcyjna) – o sile ekspresji w muzyce Józefa Rychlika
Teresa Malecka (Akademia Muzyczna im. Krzysztofa Pendereckiego w Krakowie): Między ekspresją immanentną a skontekstualizowaną. Zbigniewa Bujarskiego Pawana dla Oddalonej w centrum łańcucha inspiracyjnego
Sala audiowizualna
UJĘCIA HISTORYCZNO-SOCJOLOGICZNE
prowadzenie: Remigiusz Pośpiech
Michał Bruliński (Uniwersytet Muzyczny Fryderyka Chopina, Uniwersytet Warszawski): Społeczne możliwości pianistycznej ekspresji kobiet na ziemiach polskich w 1. poł. XIX wieku
Maria Agnieszka Kozan (Uniwersytet Wrocławski): Rola wykonawstwa muzycznego i recepcja estetyczna kultury muzycznej w dziejach miasta Ostrowa Wielkopolskiego na przełomie XIX i XX wieku
Marianna Kowal, Monika Woźniak (Uniwersytet Adama Mickiewicza): Elementy uniwersalnej ekspresji emocjonalnej w retoryce muzycznej europejskiej muzyki XVII i XVIII wieku
14.00-15.00 Obiad
15.00-16.15 Aula im. Bolesława Szabelskiego – Dyskusja panelowa
Peter Kivy: między kognitywizmem emocjonalnym a ekspresywnością muzyki
Uczestnicy: Małgorzata A. Szyszkowska (Uniwersytet Muzyczny Fryderyka Chopina, Anna Chęćka (Uniwersytet Gdański), Jan Czarnecki (Universität zu Köln), Iwona Młoźniak (-)
16.15-16.30 Przerwa
16.30-18.00 Sesje równoległe
Aula im. Bolesława Szabelskiego
KOMPOZYTORKI POLSKIE
prowadzenie: Małgorzata Janicka-Słysz
Ewa Wójtowicz (Akademia Muzyczna im. Krzysztofa Pendereckiego w Krakowie): Struktura ekspresji w Koncercie na 89 instrumentów „Anekumena” Barbary Buczek
Violetta Przech (Akademia Muzyczna im. Feliksa Nowowiejskiego w Bydgoszczy): Środki wyrazu w kompozycjach wokalno-instrumentalnych Bettiny Skrzypczak
Anna Nowak (Akademia Muzyczna im. Feliksa Nowowiejskiego w Bydgoszczy): Emotio i ratio – dwa aspekty twórczości kompozytorskiej Hanny Kulenty
Sala audiowizualna
PREROMANTYZM I ROMANTYZM
prowadzenie: Barbara Literska
Małgorzata Lisecka (Uniwersytet Mikołaja Kopernika): Ekspresja we włoskim i francuskim aktorstwie operowym drugiej połowy XVIII wieku na podstawie współczesnych źródeł encyklopedycznych
Ryszard Daniel Golianek (Uniwersytet Adama Mickiewicza): Afekt, wyraz, narracja. Interpretacja muzyki z kręgu Empfindsamkeit
Stanisław Kosz (-): „Harfa eolska” Chopina?
19.30 Koncert w NOSPR, Pl. Kilara 1
Kateřina Kněžíková – sopran
Tymoteusz Bies – fortepian
NOSPR
Domingo Hindoyan – dyrygent
Program:
Franz Schubert – Uwertura w stylu włoskim D-dur D 590
Wolfgang Amadeus Mozart – Aria koncertowa „Ch’io mi scordi di te?” na sopran, fortepian obbligato i orkiestrę KV 505
Gustav Mahler – IV Symfonia
Sobota 15.10
9.00-10.30 Sesje równoległe
Aula im. Bolesława Szabelskiego
PIEŚNI
prowadzenie: Małgorzata Szyszkowska
Joanna Schiller-Rydzewska (Akademia Muzyczna im. Stanisława Moniuszki w Gdańsku): In Danzig Josepha Eichendorffa – ekspresja słowa w czterech muzycznych odsłonach
Ilona Iwańska (Akademia Muzyczna im. Krzysztofa Pendereckiego w Krakowie): Na tropie odwiecznych tajemnic. Alexandra Zemlinsky’ego Sześć pieśni op. 13 do słów Maurice’a Maeterlincka
Maria Wilczek-Krupa (Akademia Muzyczna im. Krzysztofa Pendereckiego w Krakowie): „Wyśpiewać nastrój”. Zygmunta Koniecznego i Ewy Demarczyk wiwisekcja poezji polskiej: Grande valse brillante
Sala audiowizualna
PRZESTRZEŃ I SZTUKI PLASTYCZNE
prowadzenie: Paweł Siechowicz
Karolina Dąbek (Akademia Muzyczna im. Krzysztofa Pendereckiego w Krakowie): Ekspresja przestrzeni
Mariusz Urban (Uniwersytet Adama Mickiewicza): Transkrypcja plastyczna jako alternatywny sposób badania ekspresji utworu muzycznego – potencjał i granice metody
Urszula Świątek (Uniwersytet Warszawski): Wirtualna ekspresja średniowiecza poprzez muzykę
10.30-10.45 Przerwa
10.45-12.15 Sesje równoległe
Aula im. Bolesława Szabelskiego
ASPEKTY PERFORMATYWNE
prowadzenie: Magdalena Stochniol
Dominika Peszko (Akademia Muzyczna im. Krzysztofa Pendereckiego w Krakowie): Przeżywać czy wywoływać? Kreacja ekspresji w wykonaniu Vingt Regards sur l’Enfant-Jésus Oliviera Messiaena
Katarzyna Kuryłek (-): Rozszerzone techniki wokalne jako przejaw różnorodności środków ekspresji w muzyce XX wieku
Bartłomiej Barwinek (Akademia Muzyczna im. Karola Szymanowskiego w Katowicach): O ekspresji w muzyce fortepianowej Josefa Matthiasa Hauera na przykładzie Klavierstücke (według Hölderlina) op. 25
Sala audiowizualna
POGRANICZA POPULARNE
prowadzenie: Rafał Ciesielski
Jakub Kopaniecki (Uniwersytet Wrocławski): Ekspresja sceniczna a performans miejsca w lokalnej scenie muzycznej – przykład Wrocławia
Michał Tomczak (Uniwersytet Warszawski): Trzeci nurt – naturalna emocjonalność wobec intelektualnej awangardy. Ekspresyjność utworów trzecionurtowych w twórczości kompozytorów polskich II połowy XX wieku
Joanna Kwapień (Uniwersytet Wrocławski): Ekspresje emocji w teatrze japońskim Takarazuka
12.15 Podsumowanie
12.30 Obiad
13.15-16.00 Wycieczka na Nikiszowiec
Wizyta w Muzeum Historii Katowic oraz zwiedzanie historycznego osiedla Nikiszowiec